Muhabbet Kuşu Hastalıkları
Fransız
tüy dökümü hastalıgı genç muhabbet kuslarında ortaya çıkan bir
hastalıktır, bu yüzden bu hastalıga BFD (Budgerigar = Muhabbet kusu,
Fledgling= Tüyleri henüz bitmis yavru kuş, Disease = hastalık) de
denir. Tüyleritamamlanmıs yavru kuslar bir anda ikinci kanat tüylerini
ve kuyruk tüylerini kaybederler. Bazı kuslar büyük tüylerinin tamamını
kaybederken sanslı olanbazıları da sadece az miktarda tüy kaybederler.
Genellikle vücudun geri kalanını ve gögüs kısmını kaplayan kısa tüyler
hastalıktan etkilenmez. Bazı durumlardavucut tüylerinde de
anormallikler oldugu bilinmektedir. Fransız tüy dökümühastalıgına
yakalanan kusların neredeyse tamamı hayatlarının geri kalanında
uçamazlar çünkü uçmalarını saglayan kanat tüyleri tekrar gelismez veya
gelissebile anormalliklerle gelisir. Bu hastalıktan etkilenen kusların
büyük çogunlugu çokhızlı kosarlar digerleri ise sadece zıplarlar.
Hastalığın Sebepleri ve Taşınabilirliği
BFD
hastalıgının sebebi Polyoma Virüsü’dür. Günümüzde virüsün bulasma
yolları tüm detayları ile bilinmemektedir. Bazı tahminlere göre virus
dahayumurtadayken kusa geçmektedir. Fakat bu sav sadece tek bir sonuç
ortayaçıkarıyor. Polyoma virüsü kronik olarak bulasan yaslı kuslar
hastalıga sebep olangenleri dogacak yavrulara tasırlar. Sonuç olarak
dikkatsizce yapılan üretim Fransız tüy dökümü hastalıgına yakalanan
kusların ortaya çıkmasına sebep olur. Virüstenetkilenen eriskin kuslar
hastalıgı gelecek kusaklara tasıyacak ve büyük olasılıkla hasta
kuslardan olusan yeni bir kusagın ortaya çıkma olasılıgını
arttıracaktır.
BFD hastalıgına yakalanan kuslar sakattır ve
günlük yasamlarında kısıtlanmıslardır. Buna ragmen uçamayan bu kuslar
uçabilen arkadasları ile çokgüzel bir yasamın tadını çıkarabilirler.
Fakat bilinçli olarak bu hastalıga yakalanmaolasılıgı yüksek olan
kusları üretmek etik olarak sorgulanması gereken bir durumdur. Görüsler
degisebilir, bu yüzden herkes bunun dogru ya da yanlısolduguna kendisi
karar vermelidir.
Polyoma virüsü kronik olarak bulasan tüm
muhabbet kusları BFD’e yakalanmazlar. Fransız tüy dökümü hastalıgı
genellikle hiç bir belirti göstermedenortaya çıkar. Virüsü sadece
tasıyan bir muhabbet kusu hasta veya virüstenetkilenmemis bir görünüme
sahip olabilir, bazı kuslar saglam tüylere sahiptir ve hastalıgın
belirtilerini göstermezler.
Yaşlı kuşlar diğer kuşlara hastalığı bulaştırabilir mi ?
Hastalıga
yakalanmıs eriskin bir kusun tehlikesi halen arastırılmaktadır. Bazı
bilimadamları hastalıga yakalanmıs kusların saglıklı ve yaslı kuslara
hastalıgı bulastırabilecegine inanmaktadır. Bu yaslı kuslar tüylerini
kaybetmezler fakat oandan itibaren virüsün varlıgını devam ettirmesini
saglarlar. Bu kuslar üretimealındıgı gibi halka tamamlanır ve teoriye
göre dogacak kusaklar büyük olasılıkla BFD hastalıgına yakalanacaktır.
Kuslar
konusunda uzman veterinerlerin ikinci bir bölümü de bu
hipotezireddederler ve bunu ispatlayabileceklerini düsünürler. Onların
görüsüne göre yaslı kusların hastalıgı birbirine tasıma olasılıgı
mümkün degildir. Sadece genç kuslaranne ve babaları yüzünden hastalıga
yakalanırlar ve bu anne babalar da kendianne babaları yüzünden
hastalıga yakalanmıstır ve bu böyle sürüp gider.
Ne yazik ki her
iki teori için de ortada herhangi bir kanıt yoktur. Kus besleyen biri
olarak bu hastalıga yakalanmıs bir kusu kümesinize almayı ya da
almamayıdüsünmeniz gerekir. Eger ilk teori dogruysa tüm sürü
hastalıktan etkilenebilir vesakat muhabbet kuslarının üretimine
karsıysanız sürü ileride üretim için
kullanılamaz hale gelir.
Bu noktada hastalıga yakalanmıs kusları normal bir sürü içersinde tutup tutmamanız konusunda tavsiye veremem.
Fransız tüy dökümü hastalığı tedavi edilebilir mi ?
Günümüzde
Fransız tüy dökümü hastalıgının bilinen bir tedavisi yoktur.Hastalıktan
etkilenen ve tüyleri kırılan kuslar özel ek besinlerle desteklenebilir
ve silisik asite karsı bagısıklıkları arttırılabilir. Yeni tüyler
besinlerle sabit olarakdesteklenebilir ve genellikle daha güçlü olarak
tekrardan gelisirler.
Fransız Tüy Dökümü hastalığının Ortaya Koydukları
Fransız
tüy dökümü hastalıgı farklı durumlar ortaya çıkarabilir. Kendi baktıgım
kuslardan Tethy bu hastalıktan bir dereceye kadar zarar görmüstür.
Birinci kanattüylerini ve kuyruk tüylerini kaybettigi icin neredeyse
tamamen uçamıyor.Kanatlarını çırptıgında yükselemiyor. Fakat odanın
yüksek bir yerine koydugumda zemindeki en sevdigi tünegine gitmek
istediginde kanatlarını çırpıyor ve yavasça asagı iniyor. Tethy zemine
bir kaya gibi düsmüyor çünkü ikinci kanat tüylerindenbir kaç tanesi
oldugu için hızını azaltabiliyor ve yumusak bir inis yapıyor.
Ileri
derecede Fransız tüy dökümü hastalıgında kuslar sadece uzun tüylerini
kaybetmiyor. Ayrıca kısa tüylerini de kaybediyorlar ve bazıları daha
çıplak birgörünümde oluyorlar. Benim sürümde yer alan Medea ileri
derecede Fransız tüydökümü hastasıdir. Tüm vücudu çıplak ve uçamıyor.
Kısın kusları tuttugum odada ısıtıcının önüde bulunan zemindeki en
sevdigi tünekte durmaktan hoslanıyor.Bunun gibi neredeyse çıplak
kusların bakımını üstlenen insanlar oda sıcaklıgını enazından 20 C de
tutmalıdır. Aksi taktirde eksik tüylerinden dolayı kus üsüyebilir
vedüsük sıcaklıklar hastalanmasına sebep olabilir. Kısın odanın
penceresi açıldıgındada bu kuslar odadan çıkarılmalıdır.
Küçük
kurbaga ismindeki erkek muhabbet kusu çok ileri derecede Fransız tüy
dökümü hastalıgına yakalanmıstır . Bu özürlü kus büyük bir kafeste
sadık disiarkadası Lady Flohchen ile yasamaktadır. Bu kusların sahibi
kafesi onlar içingüvenli hale getirmistir çünkü tüyleri olmayan bunun
gibi kuslar tünekten düstüklerinde ciltleri zarar görebilir.
Ek:
Fransız tüy dökümü hastalıgına yakalanan kuslarda uzun kanat tüyleri ve
kuyruk tüyleri düzenli olarak tekrar çıkar ve düser. Tüyler tekrar
çıkarken kimizaman kanatlarda tüylerin çıktıgı bölgelerde kanamalar
olur. Çıktıktan sonratekrar dökülen bu tüylerin uç kısımları normal tüy
dökümünde dökülen tüyler gibi olmayabilir. Bu tüylerin uç kısımları
kırık ve kanlı olabilir.
