Muhabbet Kuşu Hastalıkları
Bir muhabbet kuşunun
günlük diyetinin ana parçası, farklı tahıl ve tohumları içeren kuş yemi
karışımıdır. Bu tohumların, yenmeden önce kuşlarca soyulmaları gerekir.
Gaga, tohumları soymak için mükemmel bir alettir ve bu yüzden hayatta
kalmayı sağlar. Gaganın, eksiksiz olması zorunludur; aksi halde kuş
yeteri kadar yiyemez. Gaganın bir kazada veya başka bir kuşla kavgada
zarar görmesi durumunda, muhabbet kuşunun başı derde girecektir çünkü
bu, onun artık yiyemeyeceğini dolayısıyla yakında açlıktan öleceğini
ifade eder. Gaga iyileşip yeniden tohumları soyacak hale gelinceye
kadar yardıma ihtiyacı vardır.
Yaralanma sonuçları
Uçan
bir kuşsa örneğin ayna veya pencereye çarpabilir, bu da, zedelenme gibi
gaga yarasına sebep olabilir. Bu çarpışma yüzünden çoğunlukla gaga
kırılır, olayların çoğunda üst çene, doğrudan engele vurması nedeniyle
etkilenir. Alt çene, üst çene tarafından korunur ve genelde bir kazada
zarar görmez. Ama kuşlar, gaganın sadece bir tarafı ile (alt ya da üst)
yiyemez.
Kuş, kafatasına sıkıca birleşen alt çenesiyle tahılı
düzeltmek için kullanılır. Üst çene, kuş tarafından hareket
ettirilebilir ve alt kenarı ile tahılın kabuğunu ayırır. Üst çene
kırıldığında veya ciddi yaralandığında kuş artık, tohumları soymak için
gagasını kullanamayacaktır. Muhabbet kuşları , kabuklu tohumları
yutamadığından, üst çenelerinin bir parçasını kaybettiklerinde çoğunluk
açlıktan ölmeye mahkumdurlar. Üstelik, yemleri, üst gaganın çarpma
nedeniyle ciddi şekilde zedelenmesi durumunda o yüzeye değeceğinden
yutamayacaktır.
Ama üst çenenin bir parçasının kaybı her zaman
muhabbet kuşunun açlıktan ölmesini gerektirmez. Bazen üst çenenin kalan
parçası, üst ve alt çene arasına yem sıkıştırarak kabukları ayırmasını
sağlayacak kadar uzundur ve yara iyileştikten beslenebilir.
Fotoğraflarda gösterilen mavi muhabbet kuşu , üst çenesini kırdıktan
sonra hala tohumları kırıp yiyebilen şanslı kuşlara bir örnektir.
Üzücü
bir şekilde üst çenesi, cereye yakın yerden kırılan bir muhabbet kuşu
bir daha yeniden tohumları soyamayacaktır. Böyle yaralar iyileştirilir
ama çoğunlukla gaga doğal boyutuna tekrar dönmeyecektir. Çok katı bir
karar olarak görülse de, bazen, zavallı hastayı uyutmak (ötanazi) daha
iyi olacaktır. Açlıktan ölmesini engellemek için tek çare, yaşamının
geri kalan kısmında her gün birkaç kez el ile beslemek olacaktır. Bu,
kolay değildir çünkü özel yiyecekler yumuşak olacaktır ve birçok kuş
püre yapılan tahıl ve tohumları yutmayı sevmez. Eğer alışkın olmayan
bir kuşu beslemek zorundaysanız bu muhabbet kuşu için bir işkence
olacaktır. Bu yüzden, veteriner hekimle bu özel olayı görüşmeli ve kuş
için neyin en iyi olduğunu bulmalısınız: Onu beslediğiniz her anın
işkence olması veya uyutmak.
Ama içiniz rahat olsun, bir
kaşıktan özel yumuşak yiyeceğini yemeyi öğrenen muhabbet kuşları var.
Kısa sürede sahiplerine güvenmeye başladığından beslemek çok kolay
olmaktadır.
Çarpmadan sonraki ilk günler
Çarpışmadan
sonra kırık gaganın kenarı ağrı ve acıya çok duyarlıdır ve dokundulduğu
zaman yeniden kanamaya başlar. Dürüst olmak gerekirse,gagası incinmiş
bir kuşun herhangi bir şeyi yemesi hiç kolay değildir. Bu yüzden kuş
için uygun ağrı kesici hekimle görüşülerek belirlenmelidir. Yumurta
maması ve ezilmiş taze besin (Elma, muz, sebze...) gibi yumuşak
yiyecekler de iyi bir seçenekdir. Ayrıca bebek maması da denenebilir
ama laktoz içermemelidir, çünkü muhabbet kuşları onu sindiremez.
Besleme
için başka bir yol, yaralı kuşa tohumları soyarak vermektir. Kumaşın
iki parçası arasına tohumlar konulur ve kabuğunun ayrılması bir oklava
kullanılır. Tohumlar kırılmayacak sadece kabukları ayrılacaktır. Ara
sıra kumaşın üst parçası açılarak kabuklar hafifçe üflenir. Bu adımlar,
tohumlar kuşa verilmek için hazır oluncaya kadar tekrarlanır. İpucu:
Gagası yaralanan bir kuş için özel bir diyet yiyeceği olarak en
sağlıklısı soyulmuş veya kırılmış akdarıdır. Ve bu arada, pek çok
yaralı kuş, çimlendirilmiş akdarı/tahılları yemeyi tercih eder. Lütfen
kuşunuzu bir haftadan daha uzun süre yalnızca akdarı ile beslemeyiniz.
Kuşlar, sağlıklı kalmaları için farklı tahıl ve tohumlara ihtiyaç
duyar. Yalnızca tek çeşidi içeren(= akdarı) dengesiz bir diyet kısa
sürede eksiklik (vitamin vs. açısından) bulgularına neden olacaktır! Ve
tabii siz veteriner hekimle bu özel diyeti kararlaştırmalısınz.
Gaganın
kırıldığını fark eder etmez, kuşunuzun daha çok incinmesini önlemek
için, çimlenmiş / ıslatılmış tohumlar (tohum karışımı) vermelisiniz.
Dikkatli şekilde, kuşun aç kalmadığından emin olmak için izlemelisiniz.
Birçok muhabbet kuşu kırık bir gagayla yemeyi öğrenir. Gagaları,
çoğunlukla, fazla doğal uzunluğu kadar büyümeyecek olsa bile, kuşlar,
bu olumsuzluğa rağmen iyi bir yaşam sürdüreceklerdir. Kuşun ağırlığını
en azından haftada bir kez kontrol etmelisiniz. Muhabbet kuşları, 35-45
gram arasından daha hafif olmamalıdır. Eğer kuşunuzun beslenmesiyle
ilgili durumundan emin değilseniz, ağırlığının uygun olup olmadığının
belirlemesi için hekime danışmalısınız.
